KLINIKI.UZ sayti bilan hamkorlik va reklama bo'yicha telefon +998977683535
ИНСОН ҲАЁТИНИНГ БИОЛОГИК АРХИВИ
Тишлар ҳаётимиз ҳақидаги маълумотларнинг сақланадиган жойи экани аниқланди. Дарқақиқат, тишларнинг тўқималарида, дарахтларнинг йиллик ҳалқаларида бўлгани каби, одам туғилишдан то ўлимгача бўлган барча муҳим воқеалар, касалликлари тарихи жамланиб борилади.
Scientific Reports журналида Нью-Йорк университети антропологлари ва молекуляр патобиологларининг мақоласи чоп этилди.
Олимлар 25 ёшдан 69 ёшгача 15 нафар кишига тегишли бўлган 47 дона тишни ўрганиб чиқишди. Бу уларнинг ҳаёти ҳақида батафсил маълумот олиш имконини берди, шу жумладан, жиддий касалликлари, олган жароҳатлари, яшаш жойини ўзгартириш ҳолатлари (масалан, шаҳардан қишлоққа ёки аксинча), суд ва қамоқхона биноларида бўлиши билан боғлиқ стрессли ҳолатларни келтириб чиқарадиган воқеаларга доир.
Тадқиқотчилар тишнинг цементига, яъни унинг илдиз ва бўйни қоплайдиган суяк тўқималарига эътибор қаратишди. Таҳлиллар шуни кўрсатдики, тиш тўқималари дарахт тўқималарига ўхшаб ҳар йили нотекис қатламларда ўсиб боради ёки ташқи омиллар таъсирида организмдаги физиологик ўзгаришларни акс эттирувчи "йиллик ҳалқалар".
Шундай қилиб, ушбу тишли "йиллик ҳалқаларда" олимлар туғилиш қачон содир бўлганлигини ва тишлари ўрганилган барча аёлларда менопаузанинг бошланишини аниқлашга муваффақ бўлишди. "Тиш ҳалқалари"нинг қалинлиги ва микро тузилишидаги ўзгаришлар ва одамлар ҳаётидаги бошқа муҳим ҳодисалар айнан бир-бирига тўғри келди.
"Тишлар — тана скелетнинг ҳаракатсиз ва ўлик қисми эмас, улар организмдаги физиологик жараёнларга қараб доимо бошқарилади, — деб изоҳлади Пола Черрито. — "Тиш ҳалқалари” ўзида инсон ҳаётининг узлуксиз ва ишончли биологик архивини намоён этади: тишлар шакллана бошлаганидан то ўлимгача".